Nu er veel onzekerheid is (geweest) over de mogelijkheden om op vakantie te gaan en er de afgelopen maanden weinig tot geen mogelijkheid toe is geweest vanwege de coronapandemie, hebben veel medewerkers vakantiedagen opgespaard. Deze moeten een keer opgenomen worden. Kan de werknemer de vakantiedagen blijven sparen of bestaat er het risico dat ze komen te vervallen? En kan de werkgever de werknemer verplichten om vakantiedagen op te nemen? Hierover gaat deze blog.
Over corona gerelateerde onderwerpen en het arbeidsrecht informeerden wij u eerder. Een ander arbeidsrechtelijk probleem dat zich voor kan doen is het (niet) opnemen van de opgebouwde vakantiedagen. En dit kan voor zowel de werkgever, als de werknemer een probleem vormen.
Werknemer: risico bij het wachten met het opnemen van vakantiedagen
Logisch dat er wordt gewacht met het opnemen van vakantiedagen tot het moment dat er weer vol van de vakantie genoten kan worden. Maar het risico hierbij is dat er vakantiedagen vervallen gaan.
Wettelijke vakantiedagen vervallen namelijk een half jaar na het kalenderjaar waarin deze vakantiedagen zijn opgebouwd, tenzij anders is overeengekomen. De uit 2021 overgebleven dagen vervallen in principe op 1 juli 2022. De bovenwettelijke vakantiedagen vervallen (in de meeste gevallen) na 5 jaar na het kalenderjaar van de opbouw van deze vakantiedagen. Maar, de werkgever moet de werknemer hier wel over informeren! Over deze verplichting hebben wij u ook al eerder geïnformeerd in een deze blog.
Wanneer de mogelijkheden om op vakantie te gaan binnenkort weer uitgebreider worden zullen veel medewerkers tegelijk vakantiedagen willen opnemen. En dat kan een volgend probleem opleveren. Uitgangspunt is namelijk dat de werkgever de vakantieaanvraag overeenkomstig de wens van de werknemer vaststelt. Maar het risico bestaat dat de werkgever de vakantieaanvraag weigert. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als er meerdere werknemers in dezelfde periode op vakantie willen, waardoor een afdeling of het gehele bedrijf tijdelijk zou moeten sluiten.
Om de vakantieaanvraag te weigeren moet de werkgever een zwaarwegende reden hebben. Als hij een aanvraag wil weigeren, dan dient de werkgever dit schriftelijk en gemotiveerd binnen twee weken nadat de werknemer de aanvraag schriftelijk heeft ingediend kenbaar te maken. Als de werkgever dit te laat doet, dan is de aanvraag overeenkomstig de wens van de werknemer vastgesteld.
En de werkgever kan een eerder vastgestelde vakantieaanvraag weer intrekken, indien daar gewichtige redenen voor zijn. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de onderneming weer (volledig) open mag en er enorme drukte ontstaat. Dit kan ook het geval zijn als er een grote spoedklus uitgevoerd moet worden. Dan dient de werkgever wel de schade die de werknemer lijdt te vergoeden. Andersom kan de werknemer een vastgestelde vakantie ook intrekken. Dit kan de werkgever dan slechts weigeren indien daar voldoende zwaarwegende omstandigheden voor zijn.
Werkgever: werknemers verplicht met vakantie sturen?
Om een stuwmeer aan vakantiedagen te voorkomen komt de vraag bij werkgevers al snel op of zij werknemers kunnen verplichten om vakantie op te nemen. Ook kan het zo zijn dat er vanwege corona minder werk te doen is en de werkgever daarom personeel wil verplichten om vrij te nemen. Maar mag dat?
Nee dat mag niet, een werkgever mag een werknemer ook in dat soort situaties niet verplichten om vakantiedagen op te nemen. Dat er minder werk voorhanden is, is de verantwoordelijkheid van de werkgever en deze dient het normale loon door te betalen. En het stuwmeer aan vakantiedagen wordt deels door de wet gereguleerd, aangezien er op termijn vakantiedagen komen te vervallen. Dat dwingt de werknemer om tijdig de vakantiedagen op te nemen.
De werkgever en werknemer dienen in overleg met elkaar te bepalen wanneer vakantiedagen worden opgenomen. De werknemer mag gevraagd worden om vakantiedagen op te nemen, maar diegene hoeft hier niet akkoord mee te gaan.
Zoals aangegeven kan de werkgever een vakantieaanvraag van een werknemer wel weigeren als daar zwaarwichtige redenen voor zijn. Dat kan zo zijn op het moment dat het inwilligen van een verzoek leidt tot ernstige verstoring van de bedrijfsvoering. Het is dus ook voor de werknemer van belang om te overleggen over het opnemen van vakantiedagen en niet zonder overleg een aanvraag in te dienen.
Denkbaar is dat in de huidige situatie alle medewerkers hard nodig zijn op het moment dat de onderneming open kan en/of weer volledig kan gaan draaien. Het is voor de werkgever dan verstandig om werknemers tijdig te informeren dat de kans aanwezig is dat het toekennen van vakantieaanvragen over die periode niet mogelijk zal zijn, maar dat het opnemen van vakantiedagen bijvoorbeeld nu wel kan. Op die manier wordt de werknemer niet de mogelijkheid ontnomen om gebruik te maken van het recht op de vakantiedagen.
Voor andere verlofdagen, zoals adv/atv-dagen, gelden er andere regels dan voor vakantiedagen. En afhankelijk van de arbeidsovereenkomst en cao kan de werknemer wel min-uren opbouwen op het moment van verplicht thuiszitten als er te weinig werk voorhanden is. Ook kan de werkgever de werknemer voor die momenten verplichten om adv/atv-dagen op te nemen indien dit is overeengekomen.
Samengevat
Kortom, zowel de werkgever als de werknemer heeft een belang bij het tijdig overleggen over en het opnemen van de vakantiedagen. Voor de werknemer bestaat het risico dat vakantiedagen komen te vervallen. En voor de werkgever kunnen er problemen ontstaan als meerdere werknemers tegelijk vakantie op willen nemen.
Om problemen te voorkomen en tot een constructieve oplossing te komen is het belangrijk om tijdig met elkaar te overleggen!
Spectrum Advocaten adviseert u graag over de situaties die zich kunnen voordoen en in het kader van het overleg tussen de werkgever en werknemer. Heeft u hier vragen over of wenst u nader geïnformeerd te worden? Neemt u dan contact met ons op, wij helpen u graag! U kunt contact opnemen via telefoonnummer 023 - 517 33 77 of via duineveld@spectrumadvocaten.nl.